Hoe werkt een warmtepomp en welke soorten warmtepompen zijn er?

Steeds meer mensen willen een warmtepomp. In 2022 werden maar liefst 100.000 nieuwe warmtepompen geplaatst in Nederland, een stijging van meer dan een derde in vergelijking met 2021. Huishoudens willen hun manier van verwarmen minder afhankelijk maken van gas. Per 2026 wordt het zelfs verplicht om een cv-ketel die aan vernieuwing toe is te vervangen door een duurzamer alternatief. Maar wat doet een warmtepomp precies, en welke soorten zijn er? 


Welke soorten warmtepompen zijn er? 

Een warmtepomp vervangt (geheel of grotendeels) de cv-ketel. Hij verwarmt de woning en, afhankelijk van het type, ook het warme water uit de kraan. Dit doet de warmtepomp door warmte uit de buitenlucht of bodem te halen.

Als we kijken naar de verschillende soorten warmtepompen, dan onderscheiden we drie typen te weten:

  • De lucht-waterwarmtepomp
  • De bodem-waterwarmtepomp
  • De hybride warmtepomp

De eerste twee soorten warmtepompen; de lucht-waterwarmtepompen en bodem-waterwarmtepomp, zijn volledig elektrisch. De derde variant is de hybride warmtepomp. Die werkt samen met de cv-ketel en is daarmee niet volledig elektrisch. De eerste twee varianten verwarmen zowel het water uit de kraan als het water voor de radiatoren. De hybride variant verwarmt alleen radiatoren, de cv-ketel verwarmt dan het kraanwater.

Hoe werkt een warmtepomp? 

De meeste soorten warmtepompen bestaan uit twee delen: een binnendeel en een buitendeel. Ze halen met het buitendeel warmte uit de buitenlucht of de bodem en comprimeren die. Ze geven die warmte door aan de warmtewisselaar in het binnendeel en die geeft het vervolgens af aan het water voor de radiatoren en, afhankelijk van het type, ook aan het tapwater.

Tot slot bestaan er ook nog lucht-lucht warmtepompen. Die maken gebruik van de warmte van de buitenlucht om binnen te verwarmen en kunnen ook voor koeling zorgen. Ze zijn geschikt voor kleine en goed geïsoleerde woningen, maar niet op vloerverwarming en radiatoren aan te sluiten. 

De verschillende soorten warmtepompen verder toegelicht

  • De hybride warmtepomp

Dit type warmtepomp wordt vaak aangedragen als overgangsoptie naar een gasloze woning. Het deel dat buiten wordt geplaatst is een ventilator die lijkt op het buitendeel van een airco. Het binnendeel heeft ongeveer het formaat van vier op hun kant opgestapelde bierkratjes met daarin een warmtewisselaar en wordt geïnstalleerd naast de gewone cv-ketel. De elektrische pomp verwarmt het huis, en de cv-ketel levert warm water voor de kraan. Als de buitentemperatuur te laag is om nog met alleen de warmtepomp het huis warm te krijgen, springt de cv-ketel ook bij voor de verwarming.

  • De All electric ready lucht-water warmtepomp

Dit type zit tussen Hybride en All electric in, De warmtepomp ik krachtig genoeg om in de winter zelfstandig een woning verwarmen maar de cv-ketel levert nog wel het warm water voor de kraan Het binnendeel van dit type warmtepomp bestaat uit een buffervat van 50/100/150 Liter als opslagvat voor de CV om zo lekker rustig te kunnen werken. Omdat de Buitenunit  geen tapwater hoeft te maken zal er minimale geluidsoverlast plaatsvinden.

  • De Lucht-Waterwarmtepomp

Deze units zijn krachtig genoeg om een woning volledig zelfstandig te voorzien van warmte welke onttrokken wordt uit de buitenlucht: De units worden over het algemeen niet alleen gebruikt voor het verwarmen maar ook voor het warme kraanwater. Het opwarmen van tapwater met een warmtepomp gaat minder snel dan met gas. Om toch snel water te leveren, bestaat het binnendeel van dit type warmtepomp behalve uit een warmtewisselaar ook uit een groot opslagvat voor dat warme water.

Er zijn merken die net als bij All electric Ready de buitenunit alleen gebruiken voor verwarmen, maar dan met een 2de warmtepomp het tapwater maken, dit kan dan middels een thermodynamische warmtepompboiler of een ventilatielucht warmtepomp boiler. Door het systeem te scheiden vergroot je het rendement van het systeem, en is er een grotere bedrijfszekerheid.

  • Een bodem-waterwarmtepomp 
    Dit systeem haalt warmte uit de bodem of uit grondwater. Het buitendeel van deze warmtepomp wordt daarom ingegraven onder de woning of in de tuin, of er wordt een heel diep gat geboord. Dat maakt het meteen het minst gangbare type warmtepomp, want er komen kostbare uitgebreide graafwerkzaamheden aan te pas en lang niet iedereen heeft er ruimte voor. Daarnaast mag niet overal tot zo’n grote diepte gegraven worden, in veel gevallen is er een vergunning nodig. Ook is het rendement van deze units niet volledig te verdedigen daar veel gemeenten de eis neer leggen dat de energie die in de winter wordt onttrokken in de zomer moet worden teruggeleverd

De kern van de warmtepomp: de warmtewisselaar 

Bij de warmtewisselaar van de waterpomp wordt de warmte die de warmtepomp uit de buitenlucht of bodem haalt doorgegeven aan het verwarmingssysteem binnen. 

De cyclus (A) begint bij het buitendeel, waar buitenlucht naar binnen wordt gezogen. Die lucht zorgt ervoor dat het koudemiddel waarmee de warmtepomp werkt verdampt, een systeem dat door het lage kook- en verdampingspunt van het koudemiddel ook bij lage buitentemperaturen werkt.

Het verdampte koudemiddel wordt binnen vervolgens samengeperst en door die hoge druk loopt de temperatuur verder op.

Zo genereert de warmtepomp warmte, die door de warmtewisselaar afgegeven wordt aan de verwarming in huis (B). De compressor brengt het verdampte koudemiddel op een hogere druk, waarbij de warmte (die via de verdamper was opgenomen) condenseert bij een hogere temperatuur. Daarna gaat het terug naar het buitendeel en komt onderweg langs een expansieventiel. Daar wordt het koudemiddel nog verder terug gekoeld, om daarna in het buitendeel snel weer te kunnen verdampen.

De warmte die door de warmtewisselaar afgegeven is verspreidt zich ondertussen door het verwarmingssysteem in huis (B).

Wil jij weten waarom steeds meer installatiemonteurs kiezen voor de warmtepompen van Climer? En wil jij als installatiemonteur ook aan de slag met de warmtepompen van Climer? Download dan onze brochure ”Waarom kies je als installatiemonteur voor Climer?

FAQs

Hoe werken thermodynamische panelen?

Thermodynamische panelen werken volgens het principe van de thermodynamische cyclus. Het koudemiddel in de buizen wordt door een compressor verwarmd. Het warme koudemiddel wordt vervolgens door een warmtewisselaar geleid, waar het warmte afgeeft aan het water of de ruimte die verwarmd moet worden.

De thermodynamische cyclus

De thermodynamische cyclus is een cyclus van vier processen die de warmte uit de buitenlucht onttrekken en overdraagt aan het water of de ruimte die verwarmd moet worden.

  1. Compressie: De compressor zuigt het koudemiddel aan en verhoogt de druk en de temperatuur.
  2. Verdamping: Het koudemiddel wordt geëvapareerd in de verdamper. Dit proces kost energie, die wordt geleverd door de compressor.
  3. Verdampingswarmteoverdracht: Het koudemiddel neemt warmte op uit de buitenlucht.
  4. Condensatie: Het koudemiddel wordt geconserveerd in de condensor. Dit proces geeft warmte af.

De warmtewisselaar

De warmtewisselaar is een apparaat dat de warmte uit het koudemiddel overdraagt aan het water of de ruimte die verwarmd moet worden. De warmtewisselaar is meestal gemaakt van metaal of kunststof.

Het is raadzaam om advies te vragen aan een installateur voordat je thermodynamische panelen wilt installeren. De installateur kan je helpen om de beste oplossing voor jouw situatie te vinden. Als installateur en als eindgebruiker kun je contact opnemen met Climer Benelux, dé experts in Nederland op het gebied van thermodynamische panelen. 

Thermodynamische panelen vs. de traditionele warmtepomp, wat is het verschil?

Het belangrijkste verschil tussen thermodynamische panelen en een traditionele lucht/water warmtepomp is dat een thermodynamische warmtepomp geen actieve ventilator bezit waarmee geforceerd lucht langs de verdamper wordt geblazen. Thermodynamische panelen onttrekken op een ‘natuurlijk manier’ energie uit de buitenlucht.

Thermodynamische panelen zijn dus een type warmtepomp en hebben een aantal voordelen ten opzichte van andere warmtepompen:

  • Er wordt geen actieve buitenunit toegepast bij een thermodynamische warmtepomp waardoor deze buiten volledig (0 dB) stil is.
  • Een thermodynamische warmtepomp werkt altijd. Zelfs bij koude temperaturen kunnen ze nog steeds energie onttrekken aan de lucht.
  • Een thermodynamische warmtepomp is onderhoudsarm. De thermodynamische panelen hebben geen bewegende delen en hoeven daarom niet vaak te worden onderhouden.

Traditionele lucht/water warmtepompen hebben ook een aantal voordelen:

  • Ze zijn beschikbaar in een breed scala aan vermogens, zodat ze geschikt zijn voor elke woning of bedrijf.
  • Ze zijn relatief goedkoop in aanschaf.
  • Ze zijn eenvoudig te installeren.

De keuze tussen thermodynamische panelen en een lucht/water warmtepomp hangt af van een aantal factoren, waaronder:

  • Het benodigde vermogen om het object op temperatuur te krijgen.
  • Ruimte en/of geluidscriteria. Is er ruimte om een lucht/water warmtepomp te plaatsen? Thermodynamische panelen zijn flexibel te plaatsen.
  • Het budget. Thermodynamische panelen zijn duurder in aanschaf dan normale warmtepompen.
  • De snelheid waarop een vat moet worden opgewarmd. Als er snel veel warmte nodig is, is een lucht/water warmtepomp met een hoog vermogen een betere keuze.

Het is raadzaam om advies te vragen aan een installateur voordat je thermodynamische panelen wilt installeren. De installateur kan je helpen om de beste oplossing voor jouw situatie te vinden. Als installateur en als eindgebruiker kun je contact opnemen met Climer Benelux, dé experts in Nederland op het gebied van thermodynamische panelen. 

Wat is de terugverdientijd van een warmtepomp?

De terugverdientijd is de besparing per jaar gedeeld door de totale investering. Dit is voor iedere situatie verschillend en hangt ook sterk af van de energieprijzen. Uiteraard is het zo dat als de gasprijs sterker stijgt dan de elektriciteitsprijs, de warmtepomp sneller is terugverdiend.

Bovendien is een huis dat geschikt is (gemaakt) voor en voorzien van een warmtepomp meer waard (beter energielabel).

De terugverdientijd is niet voor iedereen bepalend voor het maken van de investering in een warmtepomp. Voor veel mensen is het klimaat een belangrijke overweging: het niet meer hoeven verbranden van fossiele brandstoffen. Ook is een veelgehoorde overweging: minder afhankelijkheid.

Men kan zich ook afvragen: in hoeveel jaar heb ik mijn keuken terugverdiend?
Een warmtepompoplossing van Climer is een kwalitatief hoogstaande investering in comfort. Dat is ook wat waard.

Hoeveel kan men besparen op de gasrekening bij het toepassen van een warmtepomp?

Een warmtepomp zorgt voor een flinke vermindering (hybride, all electric ready) of volledige vervanging (all electric) in het gebruik van aardgas.
Daarvoor in de plaats gaat men meer elektriciteit gebruiken.

Een mogelijke besparing in € hangt natuurlijk van huidige en toekomstige gas- en elektraprijzen af.
Hiernaast zijn er ook factoren waar men persoonlijk invloed op heeft, waaronder de instellingen, regeling en plaatsing van de warmtepomp, het afgiftesysteem, de isolatiewaarde van het huis, het klimaat, de comfortwensen en het gedrag van het huishouden.

Door al deze factoren is iedere situatie anders en kan je hier geen bedrag of besparing aan koppelen.

In het ideale geval kun je het gasverbruik in m3 vermenigvuldigen met twee om op het extra elektriciteitsverbruik in kWh uit te komen. Dus idealiter zal 2000 m3 gas per jaar neerkomen op 4000 kWh extra elektriciteitsverbruik. In minder ideale situaties zal je rekening moeten houden met een factor 2,5 of hoger. Daarmee kun je in combinatie met de energieprijzen grofweg berekenen wat men zal besparen.

Welkom bij Climer

Climer Benelux is exclusief distributeur van Climer warmtepompen in de Benelux en dé specialist in thermodynamische warmtepompen.
Meer informatie? Bekijk onze brochure!

Ga naar de bovenkant